KİFOZ

 Kifoz (kiphosis) – kamburluk olarak da bilinen, omurganın öne doğru eğilmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. İnsan omurgasında yandan bakıldığında anatomik olarak birbirini izleyen ters eğrilikler (boyunda, sırtta, belde ve leğen kemiğinde) bulunur. Kifoz hastalık olarak en çok sırt bölgesinde görülüyor.Hastalık, anormal gelişme, duruş bozuklukları, çeşitli hastalıkların bir sonucu olarak konjenital olabilir. Kamburluk görülme sıklığı % 0,4 ile 8,3 arasında. Erkek kız oranı 7,3/1 dir. Çoğu zaman, 11-15 yaş arası iskelet kemiklerinin aktif büyümesi ve 50 yaş üstü eğrilikte görülür. Hastalığın bir sonucu olarak, omurga sagittal düzlemde kavisli bir şekle sahiptir – dışarıdan, bu belirgin bir sıçrama ile kendini gösterir.

COOB AÇISI NEDİR?

Cobb açısı  ölçüm metodudur. Torakal eğriliğin üst ucundaki vertebra’nın üst kenarına horizontal bir çizgi, alt uçtaki vertabra’nın alt ucuna da ikinci bir horizontal çizgi çekilir. Horizontal çizgilerin her birinden çıkan dik çizgilerin kesişmesiyle oluşan açı ölçülür. T5 üst uç plağı ile T12 alt uç plağı arasındaki açı ölçümlerinde 10 ile 40 derece arasında değişen değerler bildirmiştir. Boulay’in gerçek Cobb açılarını kullanarak (Üstte en çok eğilen kranial vertebranın üst uç plağı ile altta en çok eğilen vertebranın alt uç plağı arasındaki açı) yaptığı ölçümlerde 33.2 ile 83.5 arasında değerler bulmuştur.

KİFOZ SINIFLANDIRMA

Winter ve Holl 1978 yılında kifoz deformitesi için yapmış oldukları sınıflandırma bugün de kulanılmaktadır.

• Konjenital kifoz;
• Postural kifoz;
• Scheurmann kifozu;
• Paralitik kifoz;
• Miyelomeningosel kifoz;
• Posttravmatik kifoz;
• İnflamatuvar kifoz;
• Cerrahi girişimler sonrası kifoz;
• Metabolik kifoz;
• Gelişimser kifoz;

Konjenital Kifoz

Bu kifozun ortaya çıkması, fetal gelişim sırasında travmatik faktörlerin fetüs üzerindeki etkisinin bir sonucudur. Vertebral anomalilerin nedeni, formasyon defekti, segmentasyon defekti veya birleşik bir anomallik şeklinde olur. Eğrilik doğumdan sonra ortaya çıkar. Segmentasyon defektine bağlı olarak vertebra çisimlerin bitişik olması (blok vertebra) veya birleştirici bir bant olması (asegmete bar) sonucunda kifoz gelişir.

Bu tür kifoz ayrı olarak gelişir veya yanal eğrilik ile birleştirilir. Konjenital kifoz ile deformasyon üst kısmı omurganın herhangi bir yerinde bulunabilir. Böyle bir eğrilik türü olan kifoz sürekli ilerler.

Konjenital kifoz, vakaların %10’undan fazlasına, omurga ve komşu yapıların (omurga dermoid kistleri, fistül, sagital omurilik stenozu) ve diğer organların gelişiminde ve anomaliler ile eşlik eder. Genellikle konjenital kifoz nörolojik semptomlara eşlik eder.

Konjenital kifozun teşhisi için muayene, nörolojik durum araştırması, radyolojik muayene kullanılır.

Konjenital kifoz pratik olarak egzersiz ve ilaçlarla tedavi edilemez. Erken yaşta, daha fazla bozulmasını önlemek için deforme olmuş omurganın stabilizasyonu da dahil olmak üzere cerrahi tedavi önerilir.

Postural kifoz

Çocuklarda çoğunlukla gözden kaçan, okul taramalarında saptanabilen bir deformitedir (şekil bozukluğu). Yuvarlak sırt deformitesinin, normal bir varyasyonu olduğunu kabul eder.Özelikle bazı sporcularda görünen deformitenin, artmış göğüs kafesi kapasitesinin bir görünümü olduğu ifade edilir. Bazı klinik özellikleri şunlardır;

• Juvenil ve adolesan dönemde görünür;
• Kızlarda daha çok görünür;
• Eğirlik genelikle 60^o nin altındadır;
• Fleksibıldır (esnektir);
• X-ray de vertebral bir anomalik yoktur;

 Scheurmann kifozu

İlk kez 1920 yılında Danimarkalı Radyolog Scheurermann tarafından tanımlanmıştır. Ayakta çekilmiş filmlerde 55 derecenin üzerinde olan ve çoğu zaman altta yatan bir kemik veya yumuşak doku patolojisine bağlı ortaya çıkan kamburluktur. Tıpkı idiyopatik skolyozda olduğu gibi bunun da sebebi bilinmemektedir. Röntgenlerde omurgaların dikdörtgen şekillerini kaybettikleri ve kamalaştıkları görülür. Scheuermann hastalığı tedavi edilmezse kamburluğun artması ve tehlikeli boyutlara ulaşması ile sonuçlanabilir.

Scheuermann kifozu genellikle 8 ve 12 yaş arasında kızlar ve erkeklerde eşit oranda görülür. Genellikle eğrilik 2 tip olarak görülür.

• Eğriliğin sırt bölgesinde olduğu tip (en sık görülen tip)
• Eğriliğin sırt ile bel bölgesinin bileşkesinde olduğu tip

Kamburluğun yanı sıra hafif bir skolyoz da (omurganın yana eğriliği) eşlik edebilir. Ayrıca sırt ve bel ağrısı da eşlik edebilir.

 

Paralitik kifoz

Bazı paralitik hastalıklar, skolyoza neden oldukları gibi, kifozada neden olabilirler. Bunlar çoğunlukla poliomiolit, CP, spinal müsküler atrofi gibi nörölöjik veya kas hastalıklarıdır.

Miyelomeningosel kifoz

Omurgada bir gelişim anormalliğine bağlı olarak, arka kemik elemanları oluşmaz, omurilik ve sinirlerin geçmiş olduğu kanaların arka duvarı açık kalır (spina bifida). Bu yarıktan nörel yapılar dışarıya doğru fıtıklaşabilir (meningosel ve miyelomeningosel). Böyle bir durumda değişik derecelerde nörel işlevin kaybı, felçler olabilir. Bu durum  ile birlikte aynı zamnda % 8 – 15  arasında kifoz deformitesi de bulunur.

Posttravmatik kifoz

Bir vertebral kırılma durumunda, travma sonrası kifoz sıklıkla gözlenir. Gelişme olasılığı, yaralanmanın ciddiyeti, eşlik eden faktörler (sırt kaslarına verilen hasar), doktorun öngörülen rejiminin gözetilmesi nedeniyledir. Kural olarak, travma sonrası kifozda sinir bozuklukları vardır. Teşhis hastalığın öyküsünü (sakatlığın varlığı), incelemeleri, ek yöntemlerden gelen verileri (X-ışını, omurganın BT taraması) dikkate alır.

 İnflamatuvar kifoz

Omurga enfesksiyonları veya omurganın diğer inflamatuvar hastalıkları sonucunda kifoz deformitesi gelişebilir. Enfeksiyonlar içinde ilk akla gelen tüberküloz, brusella gibi spesifik enfeksiyonlardır. Nonspesifik enfeksiyonlarda da benzer bir sonuç olabilir. Enflamatuvar hastalıklar içinde ilk akla gelen hastalıklar, ankilozan spondilit ve romatoid artrittir. Cerrahi girişlerden sonra kifozCerrahi tedavi edilen ancak yetersiz redüksiyon yapılan ya da yetersiz tesbit edilen kırıklardan sonra kifoz gelişebilir. Herhangi bir nedenle yetersiz posterior füzyon yapılan hastalarda zamanla kifoz oluşabilir. Laminektomi yapılan olgularda, posterior yetmezlik oluşursa kifoz gelişebilir. Metabolik kifozMetabolik nedenlere bağlı kifoz daha çok osteoporoz, osteomalazi ve osteogenezis imperfekta  sonucunda gelişebilir. Gelişimsel kifozAkondroplazi ve mukopolisakkaridozlar bu gruba girer.

KİFOZ NEDENLERİ NELERDİR?

Kamburluğun nedenleri konusunda değişik teoriler öne sürülmüştür:

• Avasküler nekroz (Scheurmann – 1920); En çok kabul gören teoridir.
• Biyokimyasal değişiklikler (Ippolite-Ponsetti): Histokimyasal çalışmalar, poteoglikan anormalliğine bağlı olarak, enkondral ossifikasyon (kemikleşmenin) bozulduğu göstermiştir.
• Kemik dantisindeki anormallik (Bradford-1976): Bradfort, Vertebralarda meydana gelen deişikliğin, osteoporozun bir formu olduğu bildirmiştir.
• Mikrofraktürler: İlk kez 1934 yılınd Lambrinudi tarafından ortaya kondu. Kronik travmalara bağlı olarak vertebra opofizlerindeki mikrofraktürlerin (küçük kırıkların) vertebradaki kamalaşmanın neden olduğunu bildirmiştir.
• Mekanik faktörler;
• Malnutrisyon;
• Vitamin yetmezliği;
• Endokrinopati;
• Genetik;

KİFOZ BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Erken evrelerde, kifoz, kas spazmlarının bir sonucu olarak hafif ağrı ile başlar, sonra sinir kökleri sıkıştığında akut ağrıya kadar duyumlarda kendini gösterir. Hastalığın gelişmesinde aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Ellerin, ayakların ve parmakların uyuşması;
• Ekstremitelerde zayıflık;
• Akciğer ve kalp işlev bozukluğunun alınması;
• Baş ve boyun ağrısı;
• Duruş bozukluğu;
• Disk hernisi;
• Nörölojik bulgular, ilerlemiş olgularda spinal stenoza bağlı olarak gelişebilir;
• Skolyoz;
• Kifoz üstünde ve altında artmış lordoz;

İlk aşamalarda, deformasyon dengesizdir ve omurga doğal şeklini yatay bir konumda kolayca kazanır. Bu nedenle, erken evrelerde kifoz tespit etmek oldukça zordur, semptomları henüz sistemik hale gelmemiştir. Zamanla, eğriler sabitlemeye başlar ve omurga disklerinin deformasyonuna ve daha sonra vertebra biçimsizlere yol açar.

Dıştan kifoz genellikle hastanın kendisi tarafından fark edilmez. Daha sonraki aşamalarda göğüslerde bir değişiklik olur – içi boş, omuzlar öne doğru hareket eder ve scapula geriye doğru, başın pozisyonu değişiyor – düşüyor. Yavaş yavaş değişiklikler omurganın diğer bölümlerini etkiler – genellikle lomber bölgeyi.

KİFOZ TANISI NASIL KONUR?

Kifozun teşhisi, anamnez ve objektif verilere dayanır. Profesör hastayı görür omurga distorsiyonu açısından incelir, eşlik eden hastalıkların varlığını tespit eder. Spinal palpasyon, nörolojik, kalp, nefes ve iç organların muayenesi.En bilgilendirici tanı yöntemi Röntgendir. Nadiren Nükleer Manyetik Rezonans kullanılır. MRG, patolojik değişiklikleri tanımlamak için kemik ve kasların durumunu belirlemeye yardımcı olur. KİFOZ TEDAVİSİ NEDİR?Kifoz hastalığın belirtilerini taşıyorsanız bize başvurabilrsiniz. Profesör Dr. Erol Yalnız’la kesin tanının konulmasını sağlayabilirsiniz. İleri seviyeye ulaşmış kifoz cerrahi operasyon gerektirir. Doğru adreste ameliyat olmanız, gereken tedaviyi sağlıklı bir şekilde almanız çok önemlidir.Profesör, kifoz tedavisi için hastalığın nedeni, eğirliğin dercesini, hastanın yaşını, komplikasyonların varlığını dikkate alır. Kifoz sınıflandırılması yukarıda belirtiğim gibi çok çeşittir ve  tedavi stili kişiye göre değişir –  egzersiz, korse veya ameliyat önerrilir.

Cerrahi Tedaviye Ne Zaman İhtiyacınız Var?

• İlaçlar, korse ve egzersizler ile durmayan belirgin ağrı;
• Hastalığın hızlı ilerlemesi;
• Kalp anomalilerinin varlığı, solunum yetmezliği, nörolojik komplikasyonlar;
• Hastanın normal bir yaşam ve iş yaşamasını engelleyen etkileyici kozmetik kusur.

 

Kifozda spinal stabilizasyon

İşlemin öncelikle deformasyonu dengelemesi ve eğrilik ilerlemesini önlemesi amaçlanmaktadır. Gerekirse, omurilik sinirlerinin dekompresyonu yapılır. Bazen omuriliğe yakın çalışmak zorunda kalınır ve bunun için yüksek nitelikli bir cerrah gerektirir. Bu cerrahi operasyon bizim Özel Ekol Hastanemizde Profesör Dr. Erol Yalnız’la mümkündür!